MANIOBRA SA TIPASI
Salamat sa kamabinantayon sa katawhan, nasakpan nang mga magpapatigayon nga nitago sa bugas sa ilang mga bodega sa pipila ka mga lalawigan sa nasud. Nataktak na ganing dakong opisyal sa NFA sa North Cotabato human nasakpang nipahatod og 20,000 ka sakong NFA rice ngadto sa bodega sa dakong magpapatigayon. Dinhi sa Sugbo, unom na ka NFA retailers ang gipangsuspenso tungod sa mga pasangil nga nagkalainlaing kalapasan.
Ang kahigpit sa kumpetinsiya sa merkado sa bugas gipanghinaot nga nakabugnaw sa kinabag-an sa mga magpapatigayon sa pagsunod sa mga binuang sa nasakpan nilang kaubanan. Kon pipila lang ang nanago sa bugas, nganong paspas pa man sa kidlat sa udtong tutok ug nganong sama man kamakanunayon sa patak sa metro sa taxi ang pagsaka sa presyo sa bugas humay?
-o0o-
Ang gikahadlokang hinungdan, nga gilalis pag-ayo sa kagamhanan, mao ang kakuwang sa suplay. Nakapasamot pagpalig-on sa pagduda mao ang pagkarakara sa Malakanyang pagpangompra og kapin sa duha ka milyon ka tonelada sa bugas humay gikan sa Vietnam, Pakistan ug Estados Unidos karong tuiga.
Apan lahi ang hulagway nga nasaksihan sa Sugbuanong nasudnong presidente sa Grains Retailers Confederation (Grecon) nga si Teresa Alegado. Sa iyang paglibot sa lapad nga mga umahan sa Kabisay-an, Luzon ug Mindanao, nabantang ni Alegado nga abunda ang ani sa mga mag-uuma. Gibakwi ganing Alegado ang iyang nahaunang pangagpas nga motidlom ang ani karong buwana tungod sa mga katalagman sa niaging tuig.
Bisan si Alegado kumbinsido na nga maniobra sa mga magpapatigayon ang artipisyal nga nakapaburot sa presyo sa bugas humay.
-o0o-
Dihang nahinabi sa DYAB Abante Bisaya, nitataw si Alegado nga nasayop ang kagamhanan pag-apiki sa mga tigbaligya og bugas. Kay ang mas dakong maniobra, alang niya, mao ang pagdumili sa mga tag-iya sa mga galingan paggaling sa mga tipasi. Gihagit ni Alegado ang NFA ug ang kapolisan pagsusi sa mga bodega sa mga tipasi aron mabaraw ang tinuod nga binuang.
Niangkon hinuon si Alegado nga may nagpabadlong sab sa iyang kaubanang retailers. Apan nipasangil siya nga ang paghinay-hinay sa galing malisyuso nga gitumong aron nga magpabiling ubos ang suplay sa bugas sa merkado, sa ingon magpadayon ang hapit matag adlaw nga paglayat sa presyo.
-o0o-
Ang maniobra sa mga magpapatigayon di kutob lang sa pagtipig sa mga tipasi. Matod ni Alegado gisabotahe sab nila ang mga mag-uuma.
Sa unang hugna sa ani, mas taas ang presyo sa mga magpapatigayon kay sa gitanyag sa NFA nga P11 matag kilo sa tipasi. Apan dihang wa nay NFA, nga ang mga mag-uuma nagkapuliki nag pangita og kabutangan sa nagtipun-og nilang ani, nagpadili-dili ang mga magpapatigayon pagkompra. Gawas lang kon magpapugos ang mga mag-uuma pagpaus-os sa ilang presyo—sa ang-ang nga mas ubos kay sa gitanyag sa NFA. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
No comments:
Post a Comment